فین تک چیست؟(قسمت دوم)

در این مقاله قصد داریم در ادامه مباحث بیان شده در مقاله قبلی(فین تک چیست؟)، به بررسی سه حوزه مهم دیگر از حوزه‌های فین تک بپردازیم که عبارتند از:

4. بانک تک (Banking Technology)

واژه BankTech از ترکیب دو کلمه Banking (بانکداری) و Technology (فناوری) ساخته شده است و به کاربرد فناوری در حوزه بانکداری اشاره دارد. در واقع اصطلاح "تکنولوژی بانکداری" به استفاده از فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات پیشرفته و علوم رایانه به منظور ارائه خدمات بهتر به مشتریان به روشی مطمئن، قابل‌اعتماد و مقرون‌ به صرفه و با حفظ مزیت رقابتی نسبت به سایر بانک‌ها اشاره دارد. BankTech همچنین فعالیت استفاده از الگوریتم‌های کامپیوتری پیشرفته در تجزیه و تحلیل الگوهای رفتاری مشتریان را با بررسی جزییات مشتری از قبیل اطلاعات جمعیتی، روانشناختی و تراکنشی تسهیل می‌کند. این فعالیت، که به عنوان داده کاوی شناخته می‌شود، به بانک‌ها در دست یابی به اهداف تجاری خود از طریق حل مشکلات بازاریابی مختلف مانند بخش بندی مشتریان، رتبه بندی مشتریان، تارگت مارکتینگ، تحلیل سبد بازار، فروش مکمل، پیش فروش، حفظ مشتری از طریق مدل سازی چرخه ای و... کمک می‌کند. استفاده موفقیت‌آمیز از داده کاوی به بانک‌ها کمک می‌کند تا به افزایشات چشمگیری در سود دهی دست یابند و در نتیجه مزیت پایدار را نسبت به رقبای خود حفظ کنند. از دیدگاه نظری، تکنولوژی بانکداری تنها یک رشته واحد و مستقل نیست، بلکه تلاقی چندین میدان متفاوت از جمله مالی (شامل مدیریت ریسک)، فن‌آوری اطلاعات، فن‌آوری ارتباطات، علوم رایانه و بازاریابی است که شکل بالا .این اجزا را به تصویر می‌کشد

از دیدگاه عملکردی نیز فن‌آوری بانکداری دارای سه بعد مهم است که به شرح زیر می‌باشند:

۱. استفاده از سخت‌افزار مناسب برای انجام کسب‌وکار و ارائه خدمات به مشتریان از طریق کانال‌های تحویل مختلف و سامانه‌های پرداخت و نرم‌افزار مربوطه، یک بعد از فن‌آوری بانکداری را تشکیل می‌دهد. استفاده از شبکه‌های رایانه‌ای، الگوریتم‌های امنیتی در معاملات خود، ATM و کارت‌های اعتباری، بانکداری اینترنتی، telebanking و mobile banking همگی توسط این بعد پوشش داده شده‌اند. پیشرفت‌های صورت گرفته در فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات از این بعد مراقبت می‌کنند.

۲. از سوی دیگر، استفاده از الگوریتم‌های علوم کامپیوتری پیشرفته برای حل مشکلات مربوط به بازاریابی مانند بخش بندی مشتریان، رتبه بندی مشتریان، تارگت مارکتینگ، تحلیل سبد بازار، فروش مکمل، پیش فروش و حفظ مشتری برای دست یابی به سود و عملکرد بهتر نسبت به رقبا بعد دوم تکنولوژی بانکداری است. این بعد اجرای یک پایگاه داده برای بانک‌ها و انجام مطالعات داده کاوی بر روی داده‌های مشتری را پوشش می‌دهد.

۳. علاوه بر این، بانک‌ها نمی‌توانند خطراتی را که در اجرای کسب‌وکار با بانک‌های دیگر و خدمات‌رسانی به مشتریان خود ایجاد می‌کنند، نادیده بگیرند، چرا که در این صورت وجود خودشان در خطر خواهد بود. بنابراین، تعیین، اندازه‌گیری، کاهش، و مدیریت تمام انواع خطرات که بانک‌ها با آن مواجه می‌شوند سومین بعد مهم فن‌آوری بانکداری است. این بعد پروسه اندازه‌گیری و مدیریت ریسک اعتباری، ریسک بازار و ریسک عملیاتی را پوشش می‌دهد. بنابراین، به طور خلاصه، در "فن‌آوری بانکداری"، "بانکداری" به جنبه‌های اقتصادی، مالی، تجاری و جنبه‌های مختلف مدیریت بانکداری اشاره دارد، در حالی که "فن‌آوری" به فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، علوم رایانه و جنبه‌های سنجش و اندازه گیری ریسک اشاره دارد.

5. رمیتنس (Remittance)

در میان 250 میلیون مهاجر بین المللی، تقریبا 200 میلیون نفر برای کار از کشورهای درحال توسعه به کشورهای توسعه یافته مهاجرت کرده اند. بسیاری از مهاجران بخشی از درآمد خود را به وطن شان می‌فرستند تا به لحاظ مالی به خانواده خود کمک کرده باشند. در میان این جمعیت 250 میلیونی جریان معکوسی نیز برقرار است و در بسیاری موارد ممکن است خانواده‌ها نیاز داشنه باشند وجهی را برای عضو مهاجر خود ارسال نمایند. در واقع Remittance یا وجه ارسالی عبارت است از انتقال پول بین المللی، که اغلب توسط یک نیروی کار مهاجر به فردی در کشور خود صورت می‌گیرد.

رمیتنس‌ها نقش مهمی در اقتصاد کشورهای کوچک و در حال توسعه ایفا کرده اند. آن‌ها اغلب به عنوان روشی برای کمک به بالا بردن سطح زندگی افراد خارج از کشور و مبارزه با فقر جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حقیقت، از اواخر دهه 1990، رمیتنس‌ها از کمک‌های توسعه ای فراتر رفته و حتی در برخی موارد بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی یک کشور (GDP) را تشکیل می‌دهند که آمار و ارقام مربوط به آن نیز روز به روز در حال افزایش می‌باشد؛ به طوری که به رقم 529 میلیارد دلار در سال 2018 دست یافته است.

رمیتنس‌ها به عنوان بخش مهمی از امدادرسانی‌های بین المللی به کشورهای حادثه دیده تلقی می‌شوند و اغلب از کمک‌های رسمی برای توسعه (ODA) فراتر می‌روند. از طرف دیگر، از رمیتنس نیز برای کمک به کسانی که در کشورهای کمتر توسعه یافته زندگی می‌کنند و در این کشورها حساب‌های بانکی باز می‌کنند، استفاده می‌شود که به پیشرفت اقتصادی کمک می‌کند. بنابر این با توسعه فناوری اطلاعات در حوزه مالی و پیدایش رمیتنس‌ها انتقال پول از کشوری به کشور دیگر که قبلا از راه‌های سخت، با کارمزد بالا و تحت قوانین سخت گیرانه ای توسط صرافی‌ها و. صورت می‌گرفت، امروزه به‌ آسان ترین شکل ممکن صورت می‌پذیرد.

6. ارزهای رمزنگاری شده (CryptoCurrency)

واژه cryptocurrency از ترکیب دو کلمه crypto (به معنای رمز نگاری با ریشه یونانی به معنی مخفی شدن یا پنهان کردن) و currency (ارز، پول) ساخته شده است و یکی از انواع ارز مجازی است که از تکنولوژی رمزنگاری در طراحی آن استفاده شده است. ارزهای رمزنگاری شده فقط در فضای مجازی وجود دارند و هیچ معادل فیزیکی ندارند. به عبارت‌دیگر وجود آن‌ها بسته به صفر و یک‌هایی است که رایانه آن‌ها را شناسایی کرده و ثبت می‌کند اما می‌توانند مانند سایر ارزها قابلیت مبادله، انجام تراکنش، خرید آنلاین و ... داشته باشند.

جالب است بدانید که ماهیت دیجیتالی بودن این نوع ارز موجب محدودیت آن نمی‌شود. چرا که می‌توانید آن را به پول نقد تبدیل کرده و یا با پول نقد آن را خریداری نمایید. مهم‌ترین قابلیتی که این نوع ارز در اختیار کاربران قرار می‌دهد این است که وابسته به مرزهای جغرافیایی نبوده و درنتیجه انجام هر تراکنش مالی را بدون وابستگی به نوع ارز و تبدیل آن آسان می‌کند. در واقع این نوع ارزها جهانی هستند یعنی ارز رمز نگاری شده در تمام کشورها یکسان است و می‌تواند آزادانه بین کشورها و در آن سوی مرزها مورد استفاده قرار بگیرد. ارزهای رمز نگاری شده یا رمز ارزهای همتا به همتا(P2P) هستند؛ یعنی به صورت آنلاین از فرد به فرد منتقل می‌شوند. به صورت غیرمتمرکز کنترل می‌شوند؛ یعنی مستقیما به هیچ دولت، شرکت یا بانکی وابسته نیستند. به همین دلیل نسبت به تورم، مقررات یا تغییرات و هزینه‌هایی که براساس معیار قانونی در نظر گرفته می‌شود، حساس نمی‌باشند. غیرمتمرکز سازی در ارزهای رمزنگاری شده از طریق تکنولوژی زنجیره بلوکی یا بلاکچین (Blockchain) امکان‌پذیر شده‌است که به عنوان یک بانک اطلاعاتی معاملات مالی عمومی کار می‌کند.

بیت کوین در سال ۲۰۰۹ به عنوان اولین ارز رمز غیر متمرکز مبتنی بر بلاکچین ایجاد شد. از آن زمان تاکنون آلتکوین‌های متعددی(انواع جایگزین بیت کوین یا سایر ارزهای رمز نگاری شده) ایجاد شده‌اند که از جمله آن‌ها می توان به لایت کوین، دوج کوین، بیت کوین کش و... اشاره نمود. آمار جهانی نشان از پیشرفت غیرقابل انکار پذیرش ارزهای رمزی به عنوان وسایل مبادله طی زمانی کوتاه (کمتر از یک دهه) دارد.

در ایران نیز به تازگی این نوع ارزها به رسمیت شناخته شده اند و دولت و بانک مرکزی قوانینی را برای این حوزه تدوین نموده اند که این قوانین و الزامات از طرفی موجب ایجاد محدودیت و تحلیل قابلیت‌های آن شده اند و از طرفی دیگر از بروز تراکنش‌های مشکوک و هک شدن حساب کاربر جلوگیری می‌نمایند.

برای آشنایی با سایر حوزه‌های فین تک می‌توانید به بخش سوم مقاله مراجعه کنید.